TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
Yukarıdaki düzenlemelerden anlaşıldığı üzere devlet memurlarına verilen uyarı ve kınama cezalarının yargı denetimine kapalı olduğu 657 SK’nun 136. Diğer disiplin cezalarına karşı ise yargı yolunun açık olduğu bizzat Anayasanın 129. Temel hak ve özgürlüklerin disiplin cezalarına karşı korunmasını sağlayan en etkili önlem yargısal başvurulardır. Bütün idari işlemler gibi, disiplin cezaları da yargı organının denetimine tabidir. Disiplin cezalarının yargısal denetime tabi olması, hukuk devleti ve kanuni idare ilkelerinin doğal sonucudur[675]. İç hukukumuz açısından üstün geçici tutuklama yetkisinin yasal dayanakları bulunsa da, bu durum AİHS’nin 5.maddesinde sayılan sınırlama hallerinden hiç birine uymamaktadır.
B) Hükme katılmış olan hâkimlerden biri, aleyhine ceza kovuşturmasınıveya bir ceza ile mahkûmiyetini gerektirecek nitelikte olarak görevleriniyapmada sanık veya hükümlü lehine kusur etmiş ise. E) Yeni olaylar veya yeni deliller ortaya konulup da bunlar yalnızbaşına veya önceden sunulan delillerle birlikte göz önüne alındıklarındasanığın beraatini veya daha hafif bir cezayı içeren kanun hükmünün uygulanmasıile mahkûm edilmesini gerektirecek nitelikte olursa. D) Ceza hükmü hukuk mahkemesinin bir hükmüne dayandırılmış olup da buhüküm kesinleşmiş diğer bir hüküm ile ortadan kaldırılmış ise. B) Yemin verilerek dinlenmiş olan bir tanık veya bilirkişinin hükmüetkileyecek biçimde hükümlü aleyhine kasıt veya ihmal ile gerçek dışıtanıklıkta bulunduğu veya oy verdiği anlaşılırsa. (3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse,karar veya hükmü kanun yararına bozar. (4) Hüküm yalnız sanık tarafından veya onun lehine Cumhuriyet savcısıveya 262 nci maddede gösterilen kimselerce temyiz edilmişse, yeniden verilenhüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamaz. G) Türk Ceza Kanununun 61 inci maddesindeki sıralamanın gözetilmemesiyüzünden eksik veya fazla ceza verilmiş ise. B) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının iddiasına uygun olarak sanığakanunda yazılı cezanın en alt derecesini uygulamayı uygun görürse.
Kanaatimizce, “ceza”, “idari ceza” terimleri, hem günlük dile uygunluğu hem de yaygın, anlaşılır olup, bir bağlayıcılık içermesi sebebiyle en uygun terimdir. (3) Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnıztutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğincegörülen işlerin incelemelerini yapar. (3) Yargılamanın değişik evrelerinde yapılan araştırma veya işlemlernedeniyle giderler meydana gelmiş olup da, sonuç sanık lehine ortaya çıkmışise, bu giderlerin sanığa yüklenmesinin hakkaniyete aykırı olacağıanlaşıldığında mahkeme, bunların kısmen veya tamamen Devlet Hazinesineyüklenmesine karar verir. (3) Giderlerin miktarı ile iki taraftan birinin diğerine ödemesi gerekenparanın miktarını mahkeme başkanı veya hâkim belirler. (2) Diğer hâllerde de mahkeme, bu hususta yeterli delil varsa Cumhuriyetsavcısının uygun görüşünü aldıktan sonra duruşma yapmaksızın hükümlünün derhâlberaatine karar verir. F) Ceza hükmünün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya DairSözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin ve hükmün buaykırılığa dayandığının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmişkararıyla tespit edilmiş olması. Bu hâlde yargılamanın yenilenmesi, Avrupaİnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içindeistenebilir. (5) Bu madde uyarınca verilen bozma kararına karşı direnilemez. D) Hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektiriyorsa cezanınkaldırılmasına, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektiriyorsa bu hafifcezaya Yargıtay ceza dairesi doğrudan hükmeder. C) Davanın esasını çözüp de mahkûmiyet dışındaki hükümlere ilişkin ise,aleyhte sonuç doğurmaz ve yeniden yargılamayı gerektirmez. H) Harçlar Kanunu ile yargılama giderlerine ilişkin hükümlere veAvukatlık Kanununa göre düzenlenen ücret tarifesine aykırılık mevcutsa. (4) Hükmün bozulmasına neden olan hukuka aykırılık, bu hükme esas olaraksaptanan işlemlerden kaynaklanmış ise, bunlar da aynı zamanda bozulur.
Askerliğin, temel hak ve hürriyetleri sınırlayabileceği bir durum da Anayasa’nın 137\. Özel oyun stratejileri geliştir, kazanma şansını arttır. https://www.pusulaistanbul.com/\.maddesindeki kanunsuz emir hâlidir. Ancak askerî hizmetlerin görülmesi bakımından kanunla buna istisnalar getirilebilir. 1632 sayılı Kanun’un 47.maddesine göre de, ast verilen emrin sınırlarını aşmadıkça veya suç amacı taşığını bilmediği sürece kanuna aykırı emirden dolayı sorumlu tutulamaz[495]. Maddesinde yapılan değişiklikle Türk normlar hiyerarşisinde, Anayasa basamağı ile kanun basamağı arasında yeni bir basamak ilave edilmiştir. Bu basamak “temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası andlaşmalar” basamağıdır[482]. Böylece kanunlarla uluslararası andlaşmalar arasında bir hiyerarşi yaratılmıştır. Zira bir kanunla, bir uluslararası andlaşma çatıştığında, kanunun önceki veya sonraki tarihli olmasına bakılmaksızın uluslararası andlaşma esas alınacaktır. Bu uluslararası andlaşmaların, Türk normlar hiyerarşisinde kanun üstü bir değere, dolayısıyla işlevsel olarak Anayasal değere sahip olması anlamına gelir[483]. 6 no’lu ek protokol 28 Nisan 1983 tarihinde imzaya açılmış, 01 Mart 1985 tarihinde ise yeterli sayıda devletin onayı ile yürürlüğe girmiştir. Maddesinde ölüm cezasının kaldırıldığı, hiç kimseye ölüm cezasının verilemeyeceği ve hiç kimsenin idam edilemeyeceği belirtilmiş, bu şekilde barış zamanında idam yasağı düzenlenmiş, 2. Maddesinde ise savaş zamanında ölüm cezası düzenlenmiştir. Maddesine dayanılarak bu protokolün hükümlerinin ihlal edilemeyeceği belirtilmiştir.
- Böylece sözleşmeci devletlerde benzer ya da aynı işi yapan kamu görevlilerine, ulusal çalışma sisteminden ve çalışanlar ile idari otorite arasındaki hukuki ilişkiden (bir sözleşmeyle veya atama yoluyla göreve gelmiş olması farketmeksizin) bağımsız olarak, AİHS aynı şekilde uygulanabilecektir.
- Temsilciler meclisi seçim kanununa göre doğrudan, gizli ve genel oyla dört yıl için seçilen üyelerden oluşur.
Bunu yayımlayan, belediye, valilik, özel idare olabilir. Nitekim, belediyece yayımlanan emre uymayınca bu maddeden ceza verilebilir. Ancak belediyelerin yayımladığı emre uymamanın cezalandırıldığı tek hüküm bu değildir. Nitekim 1608 Sayılı Yasaya göre de belediye emirlerine uyulmaması idari cezayı gerektirir. Kabahatler Kanunu tüm idari yaptırımlar için genel usul kanunu niteliğinde olmakla birlikte, kanunda ayrıca bazı kabahat türleri ve karşılığı yaptırımlara yer verilmiştir. Kabahatler Kanununda 12 suç türü düzenlenmiş olup, bunların hepsinde de cezalandırma yetkisi belediyeye ait değildir. Ancak kanun sistematiğine uygun olarak tüm suç türlerine sırasıyla yer verilip özellikle Belediyenin yetkili olduğu cezalarla ilgili kabahatlere daha geniş yer verilecektir. Kabahatler Kanunu, idari ceza yerine “idari yaptırım” tabirini benimsemiştir[10].
Hatta anayasa acele işler için bir başka ve esnek usul daha öngörmüştür. Buna göre acele hallerde Şûrâ-yı Nigehbân üyeleri mecliste hazır bulunup görüşlerini hemen açıklamak durumundadırlar. Şûrâ-yı Nigehbân’ın fakihlerden oluşan kanadı İslâmî ölçülere uygunluğu, müslüman hukukçulardan meydana gelen kanadı ise anayasaya uygunluğu denetler. Şûranın bir de halk oyunu, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini denetleme görevi ve yetkisi vardır. Anayasanın birinci bölümü Cezayir toplumunu yöneten genel ilkelere ayrılmıştır. Maddesi, “Cezayir demokratik bir halk cumhuriyetidir”, 2. Maddesi de “Devletin dini İslâm’dır” hükmünü koymuştur. İktidarın kaynağı ve millî egemenliğin sahibi halktır. Halk, egemenliğini halk oylaması ve temsilcileri vasıtasıyla kullanır.